ความรู้สู่ประชาชน

อาการต้องสงสัยมะเร็งสมองในเด็ก

พญ.หรรษมน โพธิ์ผ่าน

หน่วยโลหิตวิทยาและมะเร็งในเด็ก

ภาควิชากุมารเวชศาสตร์  รพ.จุฬาลงกรณ์

โรคเนื้องอก/มะเร็งสมองในเด็กเป็นโรคที่พบได้บ่อยเป็นอันดับสองในกลุ่มโรคเนื้องอก/มะเร็งเด็ก รองจากโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว พบได้ตั้งแต่อายุน้อยเป็นหลักเดือนจนถึงเด็กโตขึ้นกับชนิดของเนื้องอก/มะเร็ง ซึ่งโรคเนื้องอกในสมองในเด็กนั้น ส่วนใหญ่รักษาให้หายขาดได้ โดยวิธีการรักษาหลักๆ ได้แก่ การผ่าตัด การให้ยาเคมีบำบัด และการฉายแสง  ขึ้นกับชนิดและตำแหน่งที่พบก้อนในสมอง โดยที่ผลการรักษาจะดีหรือไม่ก็จะแตกต่างกันไปตามชนิดและตำแหน่งของก้อนมะเร็งด้วยเช่นกัน

 

เนื้องอกในสมองเกิดได้อย่างไร

               เนื้องอกหรือมะเร็งในสมองนั้น เกิดจากการที่มีการกลายพันธุ์ของเซลล์เนื้อเยื่อต่างๆที่เป็นส่วนประกอบของสมอง ทำให้มีการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนผิดปกติอย่างรวดเร็วกลายเป็นก้อนเนื้อที่อยู่ภายในเนื้อสมอง หรืออาจมีการกระจายไปที่บริเวณไขสันหลัง หรือเยื่อหุ้มสมองได้

 

แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรว่าลูกมีอาการเนื้องอกในสมอง?

สมองของคนเราประกอบไปด้วย สมองส่วนหน้า สมองส่วนหลัง และบริเวณก้านสมอง ทั้งหมดจะถูกบรรจุอยู่ในกะโหลกศีรษะ เมื่อมีเนื้องอก/มะเร็งซึ่งเป็นสิ่งแปลกปลอมแทรกในเนื้อสมอง ผู้ป่วยก็อาจจะมีอาการที่เกิดจากการที่เนื้อสมองถูกกดเบียดหรือจากการที่ความดันในสมองเพิ่มมากขึ้น ดังนั้นอาการที่เราควรสงสัยเนื้องอก/มะเร็งสมอง ได้แก่

 

  1. ปวดศีรษะเรื้อรัง (Chronic headache)
  2. ปวดศีรษะเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ (Progressive headache)
  3. อาเจียนมาก อาเจียนพุ่ง โดยเฉพาะช่วงเช้าหลังตื่นนอน โดยไม่มีสาเหตุอื่น
  4. ศีรษะโตขึ้นผิดปกติอย่างรวดเร็ว ในเด็กที่กระหม่อม (fontanelle) ยังไม่ปิด
  5. ศีรษะโตเกินกว่าค่าปกติในเด็กช่วงอายุเดียวกัน (มักตรวจพบจากการวัดรอบศีรษะเมื่อมาฉีดวัคซีนตามนัด)
  6. กระหม่อม (fontanelle) โป่งกว่าปกติ
  7. แขนขาอ่อนแรง หรือขยับแขนขาได้ไม่เท่ากัน
  8. ปากเบี้ยวหน้าเบี้ยว หลับตาได้ไม่สนิท
  9. มีอาการซึม ระดับการรู้สึกตัวลดลง
  10. มีอาการชัก เกร็ง หรือกระตุก

ซึ่งถ้าหากมีอาการเหล่านี้ ควรรีบพาบุตรหลานไปพบแพทย์ เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุว่าเป็นจากเนื้องอกในสมองหรือไม่ โดยการวินิจฉัยเนื้องอกในสมองนั้น จะต้องอาศัยประวัติ ตรวจร่างกาย และส่งตรวจทางรังสีวิทยาเพื่อดูรอยโรคหรือมองหาก้อนในสมอง ได้แก่ การส่งเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ส่วนสมอง (Computed tomography; CT brain)หรือเอกซเรย์คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าส่วนสมอง (Magnetic resonance imaging; MRI brain) ซึ่งหากพบก้อนในสมองก็จำเป็นจะต้องเจาะชิ้นเนื้อหรือผ่าตัดก้อน เพื่อนำมาตรวจทางพยาธิวิทยา (pathology) เพื่อให้ได้วินิจฉัยและชนิดที่แน่นอนของเนื้องอกนั้นก่อนให้การรักษาที่จำเพาะต่อไป